آلپرازولام، یک داروی ضد اضطراب از خانواده بنزودیازپین‌ها است که برای درمان اختلالات اضطرابی، اختلالات حملات پانیک ، اختلالات خواب و درمان سندروم پیش از قاعدگی توسط پزشک معالج تجویز می‌شود. زاناکس معمولا با برخی از داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین تجویز می‌شود. گاهی این دارو نیز توسط افرادی که لزوما به بیماری‌های روانی مبتلا نیستند ولی در بحران‌های سخت روحی از جمله غم از دست دادن یکی از نزدیکان و عزیزان، شرایط روحی و کاری سخت و مواردی این چنینی قرار دارند مصرف می‌شوند.

با این حال توجه داشته باشید که این دارو برای کمک به مدیریت علائم اضطراب در کوتاه مدت تجویز می‌شود و هیچگاه نمی‌تواند به عنوان درمان اصلی شناخته شود. داروی آلپرازولام در کنار روش‌های روان درمانی همواره بیشترین تاثیرات را خواهد داشت.


مکانیزم اثر آلپرازولام

آلپرازولام همانند بنزودیازپین های دیگر، تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی بوده و اثر خود را با افزایش اثر گابا (گاما آمینو بیوتیریک اسید) در مغز اعمال می‌نماید. گابا (GABA) یک انتقال دهنده شیمیایی مغز است که بر روی بعضی از فعالیت‌های مغز اثر مهاری دارد. در واقع زیاد شدن گابا باعث کاهش اضطراب می‌شود. زاناکس از فعالیت، تحریک‌پذیری و واکنش مغز می‌کاهد و اجازه می‌دهد مغز و سیستم اعصاب مرکزی زمان بیشتری برای استراحت داشته باشند. این امر موجب تعادل بین سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک می‌گردد، به عبارتی می‌توان گفت این دارو اثر آرامبخش و ضد اضطراب دارد. مصرف این دارو با فلوکستین و سرترالین غلظت پلاسمایی زاناکس را بیشتر و نیمه عمر آن را در بدن طولانی‌تر می‌کند.


چگونگی مصرف زاناکس

سرعت عمل این دارو بستگی به شدت بیماری، سن و همچنین سرعت سوخت و ساز بدن شخص دارد. آلپرازولام در مقادیر متفاوت برای مشکلات گوناگون توسط متخصص تجویز می‌شود. بیمار نباید بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف کند. زاناکس به صورت مایع را می‌توان با مایعات یا غذاهای نیمه جامد مخلوط کرد. اگر بیمار یک نوبت دارو را فراموش کرد به محض یادآوری، باید آن را مصرف کند در صورتی که به نوبت بعدی نزدیک باشد، باید نوبت بعدی را حذف کند و سپس به برنامه دارویی منظم خود برگردد.


آلپرازولام اعتیادآور است؟

مصرف زاناکس باعث آزاد شدن مقدار زیادی دوپامین در مغز می‌شود که در فرد احساس خوشی و نشاط ایجاد می‌کند. بنابراین فرد به مصرف بیشتر این دارو تمایل پیدا می‌کند تا زمانی که بدون دارو دیگر آن حس خوب را تجربه نمی‌کند و در این حالت به آن اعتیاد پیدا کرده است. 1


تداخلات دارویی آلپرازولام با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی آلپرازولام را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را باپزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاح‌دید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی آلپرازولام نفرمایید.

داروهای زیر ممکن است با داروی آلپرازولام تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید.

کاوا

سدیم اکسی‌بات

این داروها می‌توانند عملکرد داروی آلپرازولام را تحت تاثیر قرار دهند:

داروهای ضد قارچ آزول (کتوکونازول ایتراکونازول)

سایمتیدین

برخی داروهای ضد افسردگی (فلووکسامین، فلوکستین، نفازودون)

داروهای درمان HIV (دلاویریدین یا داروهای بازدارنده‌ی پروتئاز ایندیناویر)

آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید (اریترومایسین)

ریفامایسین‌ها (ریفابوتین)

سنت جونر ورت / عصاره‌ی گل راعی

داروهای درمان تشنج (فنی‌توئین)

اگر داروی آلپرازولام را همزمان با داروهایی مصرف کنید که عوارضی همچون خواب‌آلودگی و بروز مشکلات تنفسی دارند، خطر عوارض جانبی جدی داروی آلپرازولام (خواب‌آلودگی شدید، کند دمی و تنفس کم‌عمق) ممکن است افزایش پیدا کند. اگر از مسکن‌های اپیوئیدی، داروهای ضدسرفه (کدئین، هیدروکودون)، داروهای خواب‌آور یا ضداضطراب دیگر (لورازپام، دیازپام و زولپیدم) داروهای شل‌کننده‌ی عضلات (کاریسوپردول، سیکلوبنزاپرین) یا آنتی‌هیستامین‌هایی مثل (سیتریزین و دیفن‌هیدرامین) استفاده می‌کنید، حتماً پیش از مصرف آلپرازولام با پزشکتان مشورت کنید.

برچسب تمام داروهایی را که مصرف می‌کنید بررسی کنید، چون داروهای سرماخوردگی، ضدحساسیت و ضدسرفه ممکن است حاوی عناصری باشند که منجر به خواب‌آلودگی شوند. 2




عوارض جانبی آلپرازولام

در صورت مشاهده علائم آلرژیک همچون کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو بعد از مصرف آلپرازولام به اورژانس مراجعه کنید.

در صورت بروز علائم زیر با پزشک مشورت کنید:

خلق و خوی افسرده، افکار خودکشی و صدمه زدن به خود

افزایش غیر طبیعی انرژی و رفتارهای ریسک آمیز

گیجی، آشفتگی، رفتار خصمانه، توهم

حرکات غیر ارادی عضلانی، رعشه، تشنج

تپش قلب کوبنده یا لرزش قفسه سینه

عوارض جانبی شایع آلپرازولام عبارتند از
خواب آلودگی، احساس خستگی

لکنت زبان، کاهش تعادل و هماهنگی بدن

مشکلات حافظه

احساس اضطراب در صبح

برای کاهش سرگیجه یا سبکی سر بعد از مصرف دارو هنگام بلند شدن از زمین به آرامی این کار را انجام دهید.

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی آلپرازولام نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید. 3


موارد احتیاط در مورد آلپرازولام

در صورت وجود هر یک از موارد زیر، پیش از مصرف آلپرازولام باید پزشک را مطلع ساخت.

دوران بارداری یا شیردهی

حساسیت به دیگر بنزودیازپین ها

حساسیت به هر نوع ماده غذایی، رنگ های خوراکی یا نگهدارنده‌ها

مصرف داروهای دیگر به خصوص آرامبخش‌ها، ضد افسردگی‌ها و داروهای ضد صرع

سابقه ابتلا به بیماری‌های دیگر مانند گلوکوم، بیماری انسدادی ریوی نظیر آمفیزم، بیماری تنفسی، ضعف عضلانی، آسم و برونشیت، بیش فعالی، بیماری‌های روانی شدید، میانستنی گراویس، مشکلات مربوط به تنفس هنگام خواب، سابقه صرع یا تشنج، بیماری‌های کبدی و کلیوی، اعتیاد به مواد مخدر یا سابقه آن.


راهنمایی های عمومی در مورد قرص آلپرازولام

در طول مدت درمان برای بررسی میزان مصرف به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید.

مصرف زیاد یا طولانی مدت زاناکس ممکن است باعث ایجاد وابستگی شود و علائمی مانند احساس نیاز شدید به ادامه مصرف و افزایش مقدار دارو و همچنین عوارض قطع مصرف مانند تحریک پذیری، عصبانیت، مشکل خوابیدن و احساس لرزش، از دست دادن اشتها، اسهال، درد، کرختی و ... را به دنبال خواهد داشت.
مصرف دارو را به صورت ناگهانی قطع نکنید و با پزشک معالج خود مشورت کنید.

مصرف بیش از حد این دارو موجب بیهوشی و احتمالا مرگ می‌شود.

مصرف این دارو باعث ایجاد خواب آلودگی می‌شود، بنابراین از انجام کارهایی که به هشیاری احتیاج دارند مانند رانندگی پرهیز کنید.

از مصرف میوه یا آبمیوه همزمان با مصرف زاناکس کنید. 1


پی نوشت:
1.www.honarehzendegi.com
2.www.doctoreto.com
3.www.coca.ir